Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας που βρίσκεται στο λαιμό, μπροστά από την τραχεία και παράγει τις θυρορμόνες Τ3 και Τ4. Οι θυρορμόνες είναι πολύ σημαντικές για τη λειτουργία όλων των κυττάρων του οργανισμού, την ψυχοκινητική ανάπτυξη βρεφών και νηπίων και τη σωματική ανάπτυξη σε όλα τα παιδιά.

Σε περίπτωση υπολειτουργίας του θυρεοειδούς δηλαδή υποθυρεοειδισμού, δεν παράγονται επαρκείς ποσότητες των Τ3 και Τ4, ενώ συνήθως αυξάνεται η τιμή μιας άλλης ορμόνης, της TSH η οποία παράγεται από ένα κέντρο του εγκεφάλου, την υπόφυση. Η αύξηση της TSH γίνεται επειδή η υπόφυση προσπαθεί να διεγείρει το θυρεοειδή ώστε να παράγει επαρκείς Τ3 και Τ4.

Ο συγγενής υποθυρεοειδισμός είναι μια σοβαρή νόσος που αν δεν αντιμετωπιστεί σύντομα μετά τη γέννηση μπορεί να οδηγήσει σε ψυχοκινητική καθυστέρηση. Στο συγγενή υποθυρεοειδισμό ο θυρεοειδής αδένας λειτρουργεί ελάχιστα ή καθόλου. Ευτυχώς όλα τα νεογνά που γεννιούνται στην Ελλάδα ελέγχονται την 3η μέρα μετά τη γέννησηΠρόκειται για

Συμπτώματα. Πολλές φορές ο υποθυρεοειδισμός είναι ασυμπτωματικός και ανακαλύπτεται σε αιματολογικό έλεγχο ρουτίνας από τον παιδίατρο. Συνήθως ο Παιδίατρος ζητά αιματολογικές εξετάσεις ρουρίνας σε παιδιά μεγαλύτερα του έτους. Η ανεύρεση διαταραγμένων θυρορμονών δεν είναι ασυνήθης.

Άλλοτε, υπάρχει κλινική υποψία λόγω εκδηλώσεων που ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία. Σε νεογνά και βρέφη η εμφάνιση ικτέρου, δυσκολιών σίτισης, δυσκοιλιότητας, ομφαλοκήλης , ανεπαρκούς προσληψης βάρους και άλλων συμπτωμάτων μπορεί να σχετίζονται με δυσλειτρουργία του θυρεοειδή.

Σε μεγαλύτερα παιδιά τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά των ενηλίκων. Επιπλέον στα παιδιά σημαντικό σύμπτωμα είναι η ανεπαρκής πρόσληψη βάρους ή το χαμηλό ανάστημα.

Διερεύνηση. Η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς διαγιγνώσκεται με έξετάσεις αίματος. Συχνά η αύξηση της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) πάνω από τα φυσιολογικά όρια είναι το πρώτο σημείο θυεοειδικής δυσλειτουργίας. Σε περιπτώσεις οριακών αυξήσεων μπορεί να χρειαστεί επανάληψη των θυρορμονών, μερικές εβδομάδες μετά την αρχική μέτρηση. Συνήθως με τη δεύτερη αιμοληψία αναζητούνται και θυρεοειδικά αυτοαντισώματα (αντί-TPO και αντί-Tg). Τα αντισώματα αυτά ανευρίσκονται θετικά σε περιπτώσεις που ο υποθυρεοειδισμός οφείλεται σε μια χρόνια φλεγμονή του θυρεοειδούς, τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού μετά τα πρώτα χρόνια ζωής και συνήθως εμφανίζεται σε παιδιά με οικογενειακό ιστορικό Hashimoto. Αφού τεκμηριωθεί ο υποθυρεοειδισμός, μπορεί να ζητηθεί και ένα υπερηχογράφημα θυρεοειδούς αν προκύψουν ενδείξεις από την κλινική εξέταση ή τον ορμονολογικό έλεγχο.

Θεραπεία. Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού γίνεται με τη χορήγηση θυροξίνης (Τ4) σε δόση υποκατάστασης. Η συνθετική θυροξίνη χορηγείται συνήθως μια φορά την ημέρα, και για τη σωστή απορρόφησή της πρέπει να λαμβάνεται με άδειο στομάχι και να μη συγχορηγείται με άλλα φάρμακα. Η κλινικοεργαστηριακή παρακολούθηση καθορίζει τη δοσολογία και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Πολλά παιδιά με ήπια δυσλειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί μεγαλώνοντας να μη χρειάζονται πλέον θεραπεία, αν και υπάρχεί πάντα το ενδεχόμενο να επανεμφανιστεί η δυσλειτουργία στη μετέπειτα ζωή. Τα παιδιά που έλαβαν κάποια στιγμή στη ζωή τους αγωγή με Τ4 χρειάζονται παρακολούθηση της θυρεοειδικής λειτουργίας, συνήθως ανά 1-2 έτη.